In een energiemarkt waarin volatiliteit en onzekerheid de standaard zijn geworden, groeit de behoefte aan betrouwbare stuurvariabelen. Eén metric schuift steeds nadrukkelijker naar voren: de TB-spread. Ooit een obscure indicator, nu een essentieel onderdeel van elke slimme flexibiliteitsstrategie.
Wat zijn TB‑spreads?
TB‑spreads (Top‑Bottom spreads) meten het verschil tussen de hoogste en laagste marktprijzen binnen een dag. Daarmee geven ze direct inzicht in het arbitragepotentieel – met name voor batterijen, flexassets en andere dispatchable capaciteit.
Er bestaan meerdere varianten:
- TB1: hoogste 1-minuutprijs minus laagste prijs van de dag.
- TB2/TB4: som van de 2 of 4 hoogste uurprijzen minus de 2 of 4 laagste.
Belangrijk: TB‑spreads zijn indicatief, geen directe omzet. Ze geven een upper bound op verdienpotentieel, maar houden geen rekening met efficiëntieverlies, onbalanskosten of marktbeperkingen.
Waarom zijn TB‑spreads zo belangrijk?
1. Volatiliteit als verdienmodel
Prijsverschillen worden groter. Hittegolven, stormpieken en verminderde marktkoppeling zorgen regelmatig voor spreads van > €400/MW. Waar chaos ontstaat, ligt kans.
2. Van balansinkomsten naar arbitrage
Balanceringsmarkten raken verzadigd. De focus verschuift naar de spotmarkt. TB‑spreads worden daarmee hét nieuwe ankerpunt voor opbrengsten uit flexibiliteit.
3. Operationele risico’s onder controle
Systemen zijn kwetsbaar: een falend marktkoppelingsmechanisme (zoals SDAC-decoupling) kan prijsfluctuaties vergroten. TB‑spreads fungeren als vroege waarschuwingssignaal.
Ontwikkeling in Nederland
De Nederlandse TB‑spreads stijgen structureel – met uitzondering van 2022 (door gasprijsdominantie). Recente gemiddelden:
Type 2024 2023
TB1 €136 €113
TB2 €255 €211
TB4 €446 €363
Ook andere markten zoals Duitsland, België en Frankrijk laten fors uiteenlopende spreads zien, afhankelijk van hun productiemix en netstructuur.
Strategische relevantie voor investeerders
Voor financiers, projectontwikkelaars en assetmanagers bieden TB‑spreads:
- Proxy voor inkomstenmodellering (incl. P50/P90)
- Benchmark tussen landen/locaties
- Inzicht in opslagduur-optimalisatie
- Onderbouwing voor waardering en financierbaarheid
Kortom: TB‑spreads helpen om onzekerheid te vertalen naar investeerbare zekerheid.
Profiteia’s rol: inzicht én actie
Profiteia heeft TB‑spreads volledig geïntegreerd in haar platform:
✅ Wekelijkse TB‑updates voor Nederland
✅ Internationaal overzicht via TB‑nieuwsbrief
✅ Dagelijkse monitoring in alle EU-markten (via FLEX-abonnement)
Deze informatie sluit naadloos aan op onze andere inzichten, zoals onbalansalerts, biedstrategie-simulaties en regeltoestandvoorspellers.
Zo gebruik je TB‑spreads als stuurvariabele
1. Koppel aan real-time data
Combineer TB‑spreads met onbalansprijzen, netimpact en systeemtoestand (RT1/RT2).
2. Kies het juiste TB-type per cyclus
Maak je 1 cyclus per dag? Gebruik TB1. Twee cycli? TB4.
3. Beheer je risico’s
Gebruik TB als early warning bij marktstoringen of onverwachte prijsexplosies.
4. Modelleer je value stack
Gebruik TB‑scenario’s in combinatie met P50/P90 voor biedstrategieën, assetplanning en financiering.
5. Benchmark internationaal
Vergelijk locaties met elkaar op spread-potentie – een betere graadmeter dan gemiddelde prijs alleen.
6. Integreer met je dispatch-logica
Laat je batterij slim laden/ontladen op basis van TB‑triggers, voorspellingen en live marktsignalen.
Klaar om TB‑spreads strategisch in te zetten?
Profiteia rapporteert iedere week de TB-spreads. Standaard die voor Nederland en iedere week laten we ook andere landen zien in de ‘TB-spread’ nieuwsbrief. Hiervoor kun je je aanmelden via: https://profiteia.io/tb-spreads/
Wil je de TB-spreads van alle EU-landen dagelijks monitoren? Dan is het een kwestie van een flexabonnement afsluiten. Dat doe je hier: https://profiteia.io/abonnementen/
Profiteia biedt tools, data en expertise om jouw asset optimaal te laten presteren. Vraag een demo aan of activeer TB‑spread monitoring in jouw dashboard.
